การผ่าตัดมะเร็งต่อมลูกหมากด้วยหุ่นยนต์ เทคโนโลยีที่เข้าถึงได้ - มติชน

ในปัจจุบันประเทศไทยเริ่มเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ เนื่องจากอายุไขเฉลี่ยของคนไทยเริ่มสูงขึ้น ดังนั้นคุณภาพชีวิตของผู้สูงวัยจึงมีความสำคัญ เช่นเดียวกับโรคมะเร็งต่อมลูกหมากมีอุบัติการณ์เพิ่มขึ้นตามอายุที่มากขึ้น และในอดีตมะเร็งต่อมลูกหมากมักพบในระยะลุกลามแล้ว จนกระทั่งเทคโนโลยีทางการแพทย์ที่พัฒนามากขึ้น ทำให้มีการตรวจคัดกรองมะเร็งต่อมลูกหมากจากการตรวจเลือด (ค่า PSA) และตรวจร่างกาย ทำให้สามารถคัดกรองมะเร็งต่อมลูกหมากในระยะเริ่มแรกได้เพิ่มมากขึ้น อุบัติการณ์การตรวจพบมะเร็งต่อมลูกหมากระยะลุกลามลดลง ส่งผลให้สามารถรักษาได้ทันท่วงที และมีอัตรารอดชีวิตที่สูงกว่าระยะลุกลาม

แนวทางการรักษามะเร็งต่อมลูกหมากในปัจจุบัน มีหลากหลายวิธีแต่การเลือกวิธีไหนต้องขึ้นอยู่กับความเหมาะสมกับระยะของโรค และสภาพร่างกายของผู้ป่วยด้วย โดยในวันนี้จะหยิบยกประเด็นเรื่องของการผ่าตัดมะเร็งต่อมลูกหมาก มาเล่าสู่กันฟังครับ หากกล่าวถึงการผ่าตัดทุกคนคงไม่อยากเข้ามาเกี่ยวข้องอย่างแน่นอน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องความเจ็บปวดหลังผ่าตัด บาดแผลที่มีขนาดใหญ่ การพักฟื้นในโรงพยาบาล และการฟื้นตัวหลังการผ่าตัด ที่ต้องใช้เวลากว่าจะกลับมาใช้ชีวิตประจำวันได้ตามปกติ การนอนโรงพยาบาลของผู้ป่วย 1 คน อาจส่งผลกระทบในหลายส่วนไม่เพียงแค่ตัวผู้ป่วยเอง อาจส่งผลกับญาติที่ต้องสละเวลามาช่วยดูแลจนกว่าผู้ป่วยจะฟื้นตัวอีกด้วย

แต่ปัจจุบันการผ่าตัดมีหลากหลายวิธี และมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่องจนกระทั่งมาสู่วิธีผ่าตัดแผลเล็กขาดบาดเจ็บน้อย (Minimal invasive surgery) จนกระทั่งในปี ค.ศ. 2000 ได้มีการพัฒนาหุ่นยนต์ช่วยผ่าตัดโดยอุปกรณ์ดังกล่าวเป็นเครื่องมือแขนกลขนาดเล็กเคลื่อนไหวได้ 7 ทิศทาง คล้ายมือมนุษย์หรือศัลยแพทย์ที่ผ่าตัดสามารถเข้าไปในบริเวณที่แคบได้ดีอีกทั้งกล้องที่มีกำลังขยายสูง ระบบภาพ 3 มิติ ทำให้เกิดความแม่นยำในการผ่าตัดเพิ่มมากขึ้นลดการบาดเจ็บของเนื้อเยื่อข้างเคียงและลดการเสียเลือดได้ ข้อทั้ง 2 ส่วนนี้มีความสำคัญต่อการฟื้นตัวและการกลับบ้านได้เร็วขึ้นหลังผ่าตัด ในกลุ่มประเทศยุโรปและอเมริกา มีการใช้เครื่องมือนี้อย่างแพร่หลายและเป็นที่นิยมอย่างมาก มีการศึกษามากมายกว่า 3,800 งานวิจัย ในปัจจุบันมีการพัฒนาอุปกรณ์มาแล้วหลายรุ่นรวมถึงเทคนิคการผ่าตัดที่ดี โดยศัลยแพทย์พัฒนาขึ้นมาอย่างต่อเนื่อง เนื่องจากการรักษามะเร็งต่อมลูกหมากต้องอาศัยความสมดุลของ 3 ปัจจัย คือ 1.) ผลการรักษาด้านมะเร็งวิทยา 2.) การฟื้นตัวของการทำงานของร่างกายและระบบทางเดินปัสสาวะ 3.) ภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัด ทั้ง 3 สิ่งคล้ายวงล้อที่หมุนเข้าด้วยกันด้วยความสมดุล เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีของผู้ป่วยโดยเฉพาะผู้สูงวัย  อีกทั้งปัจจุบันอุบัติการจากการคัดกรองมะเร็งต่อมลูกหมากพบว่าผู้ป่วยมีอายุลดลง อยู่ระหว่าง 50 – 60 ปี ซึ่งยังมีสุขภาพที่แข็งแรง มีศักยภาพในการทำงานอยู่ และยังมีความต้องการเกี่ยวกับคุณภาพชีวิตที่ดีในยุคสังคมผู้สูงวัย โดยความสำคัญอยู่ที่ความสามารถในการควบคุมปัสสาวะได้หลังการผ่าตัดมะเร็งต่อมลูกหมากด้วยหุ่นยนต์ ลดการใช้ผ้าอ้อมสำเร็จรูปสำหรับผู้ใหญ่มีความสำคัญกับคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยอย่างมากในการเข้าสังคม เนื่องจากผู้ป่วยที่คุมปัสสาวะไม่ได้กลัวการปัสสาวะเล็ดราด หรือ กลัวกลิ่นปัสสาวะอับชื้น จึงไม่อยากออกไปข้างนอก ดังนั้นนอกจากผลการรักษาจากงานวิจัยต่าง ๆพบว่าการผ่าตัดมะเร็งต่อมลูกหมากด้วยหุ่นยนต์จะมีผลในการรักษามะเร็งตามระยะของโรคเทียบเท่าวิธีมาตราฐานการผ่าตัดแบบเปิดช่องท้อง แต่การผ่าตัดมะเร็งต่อมลูกหมากด้วยหุ่นยนต์ให้ผลการรักษาที่เหนือกว่าใน เรื่องขนาดแผล ความเจ็บปวดที่น้อยกว่า ฟื้นตัวกลับไปใช้ชีวิตประจำวันได้เร็วกว่า ภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัดที่น้อยกว่า อีกทั้งประเด็นเรื่องคุณภาพชีวิตหลังการผ่าตัดในการควบคุมการปัสสาวะได้หลังการผ่าตัด การผ่าตัดมะเร็งต่อมลูกหมากด้วยหุ่นยนต์ ให้ผลการรักษาที่เหนือกว่าการผ่าตัดผ่านกล้องทั่วไป

การผ่าตัดในปัจจุบันการพัฒนาเทคนิคการผ่าตัดมะเร็งต่อมลูกหมากด้วยหุ่นยนต์ มีความก้าวหน้าในเป็นอย่างมาก โดยมีการผ่าตัดเทคนิคใหม่เป็นที่แพร่หลายในหลายประเทศ คือการผ่าตัดมะเร็งต่อมลูกหมากด้วยหุ่นยนต์โดยการเจาะช่องเยื่อบุช่องท้องในอุ้งเชิงกรายเพื่อผ่าตัดต่อมลูกหมากออก (Retzius-Sparing Robotic Assisted Robotic Radical Prostatectomy) เพื่อลดการทำลายเนื้อเยื่อข้างเคียง ดังรูป ซึ่งเนื้อเยื่อข้างเคียงทางด้านบนและด้านข้าง ของต่อมลูกหมากมีความสำคัญอย่างมากในการควบคุมการเล็ดของปัสสาวะ ซึ่งวิธีดังเดิมจะต้องผ่าตัดผ่านทางด้านบน และด้านข้างของต่อมลูกหมาก ทำให้เกิดหารรบกวนการควบคุมการเล็ดของปัสสาวะได้ แต่เทคนิคใหม่ที่กล่าวมานั้นจะเข้าทางช่อง ด้านหลังต่อมลูกหมาก สามารถลดการบาดเจ็บ หรือทำลายเนื้อเยื่อข้างเคียง ตามความหมายของ การผ่าตัดแผลเล็กบาดเจ็บน้อย (minimally invasive surgery) อย่างแท้จริง

ในปัจจุบันโรงพยาบาลราชวิถี ได้ติดตั้งระบบหุ่นยนต์ช่วยผ่าตัด ให้การรักษาผู้ป่วยมะเร็งต่อมลูกหมากตั้งแต่วันที่ 25 ธันวาคม 2563 เป็นต้นมา ให้บริการผ่าตัดผู้ป่วยแล้วกว่า200 ราย นับเป็นหุ่นยนต์ช่วยผ่าตัดเครื่องแรก และทันสมัยที่สุด ของกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข โดยสามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ แผนกผู้ป่วยนอกศัลยกรรมทางเดินปัสสาวะ โรงพยาบาลราชวิถี โทร. 02-206-2900 ต่อ 10720, 10721

บทความโดย ผศ.(พิเศษ)นพ. ธเนศ ไทยดำรงค์
นายแพทย์เชี่ยวชาญ งานศัลยศาสตร์ทางเดินปัสสาวะ โรงพยาบาลราชวิถี

Adblock test (Why?)

การผ่าตัดมะเร็งต่อมลูกหมากด้วยหุ่นยนต์ เทคโนโลยีที่เข้าถึงได้ - มติชน
Read More